İstenmeyen Davranışların Önlenmesi | Sınıf Yönetimi

Topluca yaşamamız nedeni ile sorumluluklarımız vardır. Bunlar toplumun bizden beklediği ‘istenen’ davranışlardır.

Sınıfın Davranış Düzeni

Düzen, sistemin işleyişini belirleyen kurallar bütünüdür.
Sınıf düzeni öğrenciyi çeşitli yönlerden etkiler öğrencilerin farklı kültürel gruplardan gelmesi ve sınıfın bir etkileşim ortamı olmasından dolayı öğrenciler birbirlerini etkilerler.
Sınıf düzeni ve sınıfa uyum ile öğrenci başarısında bir paralellik vardır.
Boş zaman düzenlenmemesi istenmeyen davranışları yaratır.
Sınıf düzeni öğretmene ve becerisine bağlıdır. Okul yönetimi ve meslektaşları öğretmeni desteklerlerse daha iyi bir sınıf düzeni oluşturabilir.

İstenmeyen Davranışlar

Okulda eğitsel çabaları engelleyen davranışlara istenmeyen davranış denir.
İstenmeyen davranışın en büyük etkisi davranışı yapan öğrenciyedir ama bu davranış öğretmeni ve sınıftaki grubu da olumsuz etkiler.
İstenmeyen davranışların bir kısmı bozucu değildir. Bunlar hayal kurmak gibi davranışlardır. Fakat öğretmen bunları görmezlikten gelmemeli ileride istenmeyen diğer bozucu davranışları kolaylaştırır, onların nedeni olur.
İstenmeyen davranışların farkına varabilmek için öğretmen öğrencilere yakın olmalıdır.

İsteneni Destekleyici Davranış

Hedef davranışa yardım edici, hedef davranışı olumlu yönde etkileyen davranışlarda istenen davranışlardır. Bu davranışlar pekiştirilmesi, istenmeyen davranışları azaltır.
İstenen davranışı sürekli gösterilebilmesi için davranışın bilgisine sahip olması gerekir. Bu da aile ortamından başlar. Aile ile işbirliği yaparak istenen davranışlar pekiştirilebilir. Uygun davranışlar konusunda okul öğrencileri bilgilendirebilir. Öğretmenlerde öğrenciye iyi bir model olurlarsa öğrenciler istendik davranışlar kolaylıkla sergileyeceklerdir.
İstenen davranışlar uygun ortamlarda olur. İstenen davranışların gerçekleşebilmesi için kişinin kendisi değil davranışlarının değerlendirilmesi gerekir.

İstenmeyen Davranışların Sınıf Dışı Etkenleri

Bireyin içinde bulunduğu sosyal ve kültürel çevre, arkadaş grupları istenmeyen davranışların sınıf dışı etkenleridir.
Ailenin yapısı, çocuğa karşı tutumları, ailenin sosyo - ekonomik gibi etmenler de istenmeyen davranışın sınıf dışı etkenleridir.
Olumsuz etmenleri ortadan kaldıra, bilmek için öğrenciyi olduğunca çok okul çevresinde tutulmasına gerek vardır.

İstenmeyen Davranışların Sınıf İçi Etkenleri
Öğrencilerin Özellikleri

Burada en büyük görev öğretmenlere düşmektedir. Öncelikle öğrencilerin farklı ortamlardan geldiğini bilmek zorundadır. Daha sonra öğrencilerini iyi tanımalıdır. Fiziksel, zihinsel ve gelişim dönemlerini iyi etüt etmelidir. Ailesi hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Öğrencilere kendilerini tanımalarına yardımcı olmalı, öğrencilerin ilgi ve yeteneklerinin farkına varmalarına sağlamalıdır. Sınıf içerisinde demokratik ortam oluşturmalı herkese söz hakkı vermelidir.

Sınıf Yapısı

Sınıfın düzen ilişkileri, kuralları belirtilir. Gereksinimleri giderecek kurallar oluşturulur. Eğitsel çabalara yardımcı olunmalıdır. Sınıftaki ilişkiler birbirleri arasında ilişkili olmalıdır. İşbirliğine dayanmalıdır. İletişimin sahip olduğu 3 öğeyi de kullanmalıdır. Öğrencilerde empatik dinleme, öğrencilere karışma ve sonuç kısmını ele almak zorundadır. Öğrencilerin yaptıklarının farkına varmasına yardımcı olmak zorundadır.

Eğitim Programı

Ders plan ve sürecinin işlevsellik kazanmasına yardımcı olmalıdır. Ders programı önceden hazırlandığı için istenmeyen davranışların önlenmesinde kolaylık sağlanır.

Öğretim Yöntemleri

Ders işlenişinde hep aynı yöntemlerin kullanılması monotonluk yaratır. Farklı aktiviteler ve yöntemler uygulamak öğrencilerin dersten sıkılmasını engeller. Ders anlatımında araç gereç kullanımı öğrencilerin derse olan ilgisini arttırır ve kalıcı iz bırakma olasılığı yüksektir.
Öğrencileri sürekli dikkatli tutmak için , ilgi, ihtiyaç ve gereksinimlerini gidermek istenmeyen davranışları ortadan kaldırır.

Öğrenci Başarısı

Başarı güdüsü yeni başarı arayışlarına iter. Öğretmen herkese başarı zevkini tattırmak için öğrencileri önceden bilgilendirmelidir. Öğrencilere sorumluluk duygularını yüklemek başarı yollarını göstermek olumlu sonuçlar doğurur. Öğretmen sınıf içerisinde başarılı öğrencileri belirleyip diğer öğrencilerle beraber oturtturarak kaynaştırma yapmalıdır. Grup çalışmalarına ağırlık vererek öğrenciler arasında bilgi aktarımını sağlamalıdır. Başarı düzeyleri düşük olan öğrenciler ders çalışmaya teşvik edilmelidir. Onları motive etmek gereklidir. Öğrencilerin başarı düzeylerinin düşük olmasındaki sebeplerin başında sorunlarının fazla olmasıdır. Sorunlar araştırılarak çözüm yolları üretilmelidir. Sorunlar ortadan kalktığı zaman başarı sağlanır.

Öğretmenin özellikleri

Öğretmen sınıfta öğrencilerine karşı örnek olmalıdır. Karalarını sonuna kadar savunmalıdır. Öğrencileri ile ilgilenmeli, onlarla iletişiminde saygı çerçevesi içerinde hareket etmelidir.
Öğretmenin anlatımı düzgün ve anlaşılır olmalı, beden dilini kullanmalıdır. Öğretmenin davranış ve görüntüleri öğrenci üzerinde etkili olur. Öğrenciler öğretmeni model seçerler, kendilerini öğretmenle özdeşim kurarlar. Öğretmen öğrenci davranışlarını kontrol etmekte zorluk yaşamaz. Öğretmen öğrencilerine karşı hoşgörülü olmalı onların sorunlarına çözüm üretmeli sınıf içi iletişimi ihmal etmemelidir. Öğretmen aile ile iletişim kurmalı öğrenciler hakkında ailelerden bilgi edinmelidir.
İyi bir öğretmen öğrenci ilişkisi oluşması için öğretmen öğrencileri ile bireysel ve grup görüşmeleri yapmalıdır. Onların ilgi ve gereksinimleri hakkında bilgi edinmelidir. Öğrencilerin gelişim düzeylerini göz önüne alarak hareket etmelidir. Öğretmen kendi davranışlarını kontrol ettiği sürece öğrencileri ile olan ilişki boyutu üst seviyede olur.